სახელწოდება / Name: ლაგოდეხი / Lagodekhi

კატეგორია / Category:  B2; C2

ფართობი / Area: 23065.349 ha

დაცვის სტატუსი / Protection Status: ტერიტორიის 88.32%-ს ლაგოდეხის ნაკრძალი ფარავს. SPA 1 იგივეა რაც IBA (GEO24) / 88.32% of territory is covered by Lagodekhi Protected Areas. SPA 1 is same as IBA (GEO24).

ცენტრალური კოორდინატები / Central Coordinate:

Latitude: 41.892417° / Longitude: 46.305533°

დასაცავი სახეობები / Species of concern: დაცვას საჭიროებს  კავკასიური როჭო (Lyrurus mlokosiewiczi) და ბატკანძერი (Gypaetus barbatus). ეს ორი სახეობა ბუდობს და მთელი წლის განმავლობაში გვხვდება ლაგოდეხში. ლაგოდეხში არის კავკასიური როჭოს ერთ-ერთი ყველაზე დიდი მობუდარი პოპულაცია (Gavashelishvili and Javakhishvili 2010) და  ბატკანძერის 1-2 მობუდარი წყვილი. ორივე სახეობა  საქართველოს წითელ ნუსხაში შეტანილია როგორც მოწყვლადი (VU). კავკასიური როჭო აგრეთვე შეტანილია IUCN-ის წითელ ნუსხაში როგორც საფრთხესთან ახლოს მყოფი (NT) სახეობა. / Caucasian Grouse (Lyrurus mlokosiewiczi) and Bearded Vulture (Gypaetus barbatus). These two species are breeding and occur throughout the year in Lagodekhi. There is one of the biggest breeding populations of Caucasian Grouse (Gavashelishvili and Javakhishvili 2010). 1-2 pairs of Bearded Vulture breed in Lagodekhi. Both species are included on the red list of Georgia as Vulnerable (VU). Caucasian Grouse is also classified on the IUCN red list as Near Threatened (NT).

ტერიტორიის აღწერა / Description of the site: ლაგოდეხი საქართველოს აღმოსავლეთ ნაწილში ზღვის დონიდან 500 – 3000 მეტრ სიმაღლეზე მდებარეობს. აქ გვხვდება ფოთლოვანი ტყეები, რომლებიც წარმოდგენილია შემდეგი სახეობებით: წიფელი (Fagus orientalis), რცხილა (Carpinus caucasica), წაბლი (Castanea sativa), ქართული მუხა (Quercus iberica), ცაცხვი (Tilia begoniifolia), კავკასიური მუხა (Quercus macranthera). ზღვის დონიდან 2000 მეტრზე მდებარეობს ტყის ზედა საზღვარი სადაც ძირითადად გვხვდება არყი (Betula litwinowii) და ცირცელი (Sorbus caucasigena). 2000 მეტრის ზემოთ გვხვდება დეკა (Rhododendron caucasicum) და ღვია (Juniperus hemisphaerica). ალპურ და სუბალპურ მდელოებზე გავრცელებული ძირითადი ბალახოვანი მცენარეებია: კენკეშა (Campanula lactiflora), ტილჭირი (Aconitum nasutum), მარმუჭი (Alchemilla caucasica), ძიგვი (Nardus stricta), ლერწამქუჩი (Festuca varia) და სოსნოვსკის დიყი (Heracleum sosnowskyi) (Kvachakidze 2010). ორნითოფაუნა იხილეთ https://aves.biodiversity-georgia.iliauni.edu.ge / Lagodekhi SPA is located in the eastern part of Georgia, on the slopes of Greater Caucasus Mountains, at an altitude of 500 – 3000 meters. Major habitats are mountain deciduous forests with dominating species: Beech (Fagus orientalis), Hornbeam (Carpinus caucasica), Chestnut (Castanea sativa), Georgian Oak (Quercus iberica), Lime (Tilia begoniifolia), and Caucasian Oak (Quercus macranthera). At about 2000 meters above the sea level the forest line ends with Litwinow’s birch (Betula litwinowii) and Sorb (Sorbus caucasigena) forests. Over 2000 meters above the sea level there are Rhododendron (Rhododendron caucasicum) and Juniper (Juniperus hemisphaerica) subalpine scrublands mostly on the northern and northwestern slopes. Subalpine and alpine meadows, with Monkshood (Aconitum nasutum), Bellflower (Campanula lactiflora), Sosnowskyi Hogweed (Heracleum sosnowskyi), Lady’s Mantle (Alchemilla caucasica), Mat-grass (Nardus stricta), and Meadow Fescue (Festuca varia) grow on the southern and southeastern slopes (Kvachakidze 2010). See https://aves.biodiversity-georgia.iliauni.edu.ge for Avifauna.

მონიტორინგი / Monitoring

კავკასიური როჭო / Caucasian Black Grouse

მეთოდი / Method: მოტიხტიხე მამლების აღრიცხვა / Lekking male count

პერიოდი / Period: მაისი / May

საჭირო აღჭურვილობა / Needed Equipment: ტელესკოპი 20X60 გადიდებით შტატივთან ერთად; ბინოკლი 8X ან 10X გადიდებით; GPS / 20X60 magnification spotting scope; 8X or 10X magnification binoculars; GPS.

მეთოდის აღწერა / Description: მოტიხტიხე მამრებს ყოველწლიურად მაისის თვეში აღრიცხავთ. სატიხტიხო ადგილს აღმოაჩენთ, GPS კოორდინატებს ჩაინიშნავთ და მოტიხტიხე მამლების რაოდენობას დათვლით. ამ მონაცემებთან ერთად  თარიღსა და კლიმატურ პირობებსაც ინიშნავთ. სატიხტიხო ადგილებს მიანიჭებთ უნიკალური სახელწოდებას და დაარუკებთ. ინფორმაციას მონაცემთა ბაზაში შეიტანთ. / Field expedition should take place every May. During the expedition grouse leks should be discovered, GPS locations of the leks should be recorded and lekking males should be counted. Counts should be repeated at least once more during the season. Leks should be given unique names, mapped using coordinates collected on the field and number of males attending the lek should be recorded, date and weather conditions should be recorded as well. Results should be recorded in the database.

ბატკანძერი / Bearded Vulture

მეთოდი / Method: ბუდეების აღრიცხვა და ბუდობის წარმატების შეფასება / Nest count & assessment of breeding success

პერიოდი / Period: აპრილი – ივნისი / April – June

საჭირო აღჭურვილობა / Needed Equipment: ტელესკოპი 20X60 გადიდებით შტატივთან ერთად; ბინოკლი 8X ან 10X გადიდებით; GPS / 20X60 magnification spotting scope; 8X or 10X magnification binoculars;  GPS.

მეთოდის აღწერა / Description: პირველ საველე გასვლას ყოველი წლის აპრილში გეგმავთ. ექსპედიციის დროს ბუდეებს აღმოაჩენთ და ბარტყების რაოდენობას დაითვლით.  აღრიცხვის თარიღს, ბუდეების GPS კოორდინატებსა და ბარტყების რაოდენობას ჩაინიშნავთ. მეორე ექსპედიციას ივნისში, ბუდობის წარმატების შესაფასებლად განახორციელებთ. ბარტყებს ხელმეორედ დაითვლით და იმავე ბუდეებზე პირველი ექსპედეციის დროს აღრიცხული ბარტყების რაოდენობას შეადარებთ. / First field expedition should take place every April. During the expedition, bearded vulture nests should be discovered and nestlings should be counted. Date, GPS location of the nest and number of nestlings should be recorded.  The second expedition should take place every June for assessing the breeding success. The number of chicks should be counted in the same nests discovered during the first expedition.

ლაგოდეხი (SPA 1)

ფოტო: გ. რაჯებაშვილი